Miażdżyca tętnic kończyn dolnych – jak rozpoznać, leczyć i nie dopuścić do powikłań?
Miażdżyca tętnic kończyn dolnych to choroba, która może rozwijać się latami, nie dając wyraźnych objawów. Z czasem jednak zaczyna wpływać na komfort codziennego życia, utrudniając poruszanie się, powodując ból, a w skrajnych przypadkach prowadząc do groźnych powikłań, jak owrzodzenia czy nawet amputacja. W Polsce problem ten dotyczy nawet co piątej osoby po 60. roku życia.
Wczesne rozpoznanie miażdżycy i wdrożenie leczenia pozwala uniknąć poważnych komplikacji. Co więcej, wiele można zrobić samemu – pod warunkiem, że wiemy, z czym mamy do czynienia.
Czym jest miażdżyca kończyn dolnych?
Miażdżyca to przewlekły proces zapalny toczący się w ścianach tętnic. Gdy odkładają się tam złogi tłuszczowe - blaszki miażdżycowe, światło naczynia stopniowo się zwęża, co ogranicza przepływ krwi. Gdy dotyczy to tętnic kończyn dolnych, mówimy o obwodowej chorobie tętnic - PAOD.
Niedokrwienie mięśni nóg objawia się początkowo jedynie podczas wysiłku – na przykład bólem łydek w czasie spaceru, który ustępuje po chwili odpoczynku. To tzw. chromanie przestankowe, typowy i bardzo ważny sygnał ostrzegawczy.
Czynniki ryzyka – kto powinien być czujny?
Miażdżyca kończyn dolnych najczęściej występuje u osób po 50. roku życia, ale może pojawić się wcześniej – zwłaszcza u osób z grupy ryzyka. Należą do niej osoby, które:
- Palą papierosy – to jeden z najistotniejszych czynników przyspieszających zmiany miażdżycowe,
- Chorują na cukrzycę typu 2 – która uszkadza naczynia krwionośne i zaburza gojenie się ran,
- Mają nadciśnienie tętnicze lub podwyższony poziom cholesterolu,
- Cierpią na otyłość, prowadzą siedzący tryb życia,
- Mają w rodzinie przypadki chorób układu sercowo-naczyniowego,
- Przeszły zawał serca lub udar – miażdżyca rzadko dotyczy tylko jednej części ciała.
Warto pamiętać, że obecność jednego z tych czynników nie oznacza jeszcze choroby, ale im jest ich więcej, tym większe ryzyko jej rozwoju.
Objawy – jak rozpoznać miażdżycę kończyn?
W początkowych stadiach choroba może nie dawać żadnych objawów. Z czasem pojawiają się:
- Ból nóg podczas chodzenia, zwykle w łydkach, który znika po krótkim odpoczynku,
- Zimne stopy lub uczucie drętwienia, szczególnie po jednej stronie,
- Bladość lub sine zabarwienie skóry nóg lub stóp,
- Osłabiony puls na stopie,
- Wolno gojące się rany, owrzodzenia na palcach lub piętach.
W zaawansowanym stadium może dojść do bólu spoczynkowego – często nasilającego się w nocy – a nawet martwicy. To sytuacja wymagająca pilnej interwencji lekarskiej.
Diagnostyka – jakie badania warto wykonać?
Rozpoznanie miażdżycy tętnic kończyn opiera się na wywiadzie, badaniu fizykalnym i badaniach dodatkowych. Najczęściej stosowane są:
- Pomiar wskaźnika kostka–ramię (ABI) – proste badanie porównujące ciśnienie krwi w kończynach górnych i dolnych,
- USG Doppler tętnic kończyn dolnych – bezbolesna i nieinwazyjna metoda pozwalająca ocenić przepływ krwi w naczyniach,
- Badania krwi – poziom cholesterolu, trójglicerydów, glukozy i innych parametrów metabolicznych.
Te badania można wykonać ambulatoryjnie – bez konieczności hospitalizacji – i już na ich podstawie specjalista jest w stanie ocenić stopień zaawansowania choroby i zaproponować odpowiednie postępowanie.
Leczenie – zachowawcze działania mają sens
Choć miażdżyca jest chorobą przewlekłą i nieodwracalną, to jej postęp można spowolnić, a objawy znacząco złagodzić.Podstawą leczenia w większości przypadków jest:
- Całkowite rzucenie palenia,
- Regularna aktywność fizyczna, np. codzienne spacery,
- Dieta uboga w tłuszcze nasycone, bogata w błonnik i warzywa,
- Kontrola chorób towarzyszących – nadciśnienia, cukrzycy, hipercholesterolemii,
- Leczenie farmakologiczne – leki poprawiające krążenie, przeciwpłytkowe, obniżające cholesterol.
Dzięki temu wielu pacjentów może uniknąć poważniejszych zabiegów naczyniowych i cieszyć się dobrą sprawnością przez lata.
Profilaktyka – lepiej zapobiegać niż leczyć
Najskuteczniejszym sposobem walki z miażdżycą jest profilaktyka. Nawet jeśli dziś nie masz objawów, warto zadbać o swoje naczynia:
- Wykonuj badania profilaktyczne, zwłaszcza jeśli jesteś w grupie ryzyka,
- Nie bagatelizuj objawów – ból nóg przy chodzeniu nie jest normalny,
- Zadbaj o zdrową dietę i ruch, unikaj stresu i nadwagi,
- Regularnie odwiedzaj specjalistę od układu naczyniowego, jeśli chorujesz przewlekle.
Chirurg naczyniowy w Medic Park
Jeśli zauważasz u siebie niepokojące objawy związane z krążeniem w nogach, nie zwlekaj. W Medic Park oferujemy profesjonalne konsultacje z zakresu chirurgii naczyniowej. Nasz chirurg naczyniowy przeprowadza dokładną ocenę układu krwionośnego, wykonuje niezbędne badania i dobiera indywidualny plan leczenia.
Wczesna diagnoza pozwala uniknąć powikłań, a wdrożenie zaleceń pod okiem specjalisty znacząco poprawia komfort życia pacjenta. Umów się na wizytę w Medic Park już dziś i przekonaj się, jak niewiele potrzeba, by zacząć czuć się lepiej.