Szmery serca i inne zjawiska osłuchowe w okolicy serca to częste powody niepokoju rodziców, gdy pediatra kieruje dziecko do kardiologa dziecięcego w Płocku - specjalisty, który oceni stan zdrowia Twojego dziecka. Choć sam termin "szmer serca" brzmi poważnie, nie zawsze oznacza poważną chorobę serca. W tym artykule przybliżymy, czym są szmery serca u dzieci, jakie inne zjawiska osłuchowe mogą występować w okolicy serca, kiedy warto udać się do kardiologa dziecięcego i jakie badania mogą zostać zlecone.
Czym są szmery serca?
Szmery serca to dodatkowe dźwięki słyszane podczas osłuchiwania serca za pomocą stetoskopu. Powstają w wyniku przepływu krwi przez serce i naczynia krwionośne. Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje szmerów serca:
- Szmery niewinne (fizjologiczne) – występują u zdrowych dzieci, nie wskazują na żadną patologię. Zazwyczaj są ciche, krótkie i zmieniają się w zależności od pozycji ciała czy fazy oddychania.
- Szmery patologiczne – mogą wskazywać na wady serca, takie jak ubytki przegrody miedzikomorowej, zwężenia zastawkowe lub inne nieprawidłowości anatomiczne czy czynnościowe.
Inne zjawiska osłuchowe w okolicy serca
Poza szmerami, podczas osłuchiwania klatki piersiowej u dzieci można usłyszeć różne inne zjawiska osłuchowe:
- Tętno przedsercowe (precordial thrust) – silniejsze uderzenia koniuszka serca widoczne lub wyczuwalne przez skórę
- Ton trzeci i czwarty serca (S3, S4) – dodatkowe tony związane z napełnianiem komór
- Klikanie zastawkowe – szczególnie charakterystyczne dla niektórych wad, np. wypadania płatka zastawki mitralnej
Kiedy udać się do kardiologa dziecięcego?
Nie każdy szmer serca wymaga konsultacji kardiologicznej, ale istnieje szereg sytuacji, w których warto udać się do specjalisty:
- Szmer jest głośny, szorstki, promieniuje do pleców lub szyi
- Towarzyszą mu inne objawy: duszność, sinica, osłabienie, słaby przyrost masy ciała
- Szmer pojawił się nagle
- W rodzinie występują wady serca
- Pediatra zlecił konsultację z kardiologiem dziecięcym
Rola kardiologa dziecięcego
Kardiolog dziecięcy to lekarz specjalizujący się w diagnozowaniu i leczeniu wad serca oraz innych schorzeń układu krążenia u dzieci. Podczas wizyty wykonuje szczegółowy wywiad, osłuchuje serce, a w razie potrzeby zleca badania dodatkowe:
- Echokardiografia (echo serca) – ultradźwiękowe badanie pozwalające ocenić budowę i funkcję serca
- EKG (elektrokardiogram) – badanie czynności elektrycznej serca
- Holter EKG – 24-godzinna rejestracja rytmu serca

Jakie są najczęstsze przyczyny szmerów u dzieci?
- Szmery fizjologiczne - niewinne
- Wady wrodzone serca np. ubytek przegrody miedzyprzedsionkowej, tetralogia Fallota
- Infekcyjne zapalenie wsierdzia
- Gorączka reumatyczna
- Nadciśnienie tętnicze
- Choroby metaboliczne np. mukopolisacharydoza
Czy szmery serca u dzieci znikają?
Wiele szmerów fizjologicznych zanika z wiekiem dziecka, w miarę jak jego układ sercowo-naczyniowy dojrzewa. Nie wymagają leczenia, jedynie okresowej kontroli. Szmery patologiczne mogą natomiast wymagać leczenia farmakologicznego, zabiegowego lub chirurgicznego.
Znaczenie profilaktyki i regularnych badań
Regularne badania profilaktyczne u pediatry pozwalają wcześnie wykryć szmery serca i skierować dziecko do kardiologa dziecięcego. Wczesna diagnostyka wad serca daje większe szanse na skuteczne leczenie i poprawę jakości życia dziecka. Rodzice z Płocka i okolic mogą regularnie korzystać z konsultacji u kardiologa dziecięcego w Płocku, co znacząco zwiększa szanse na wczesne wykrycie ewentualnych nieprawidłowości.
Na co zwrócić uwagę jako rodzic?
Rodzice odgrywają kluczową rolę w obserwacji stanu zdrowia swojego dziecka. Nawet jeśli szmery serca są niewinne, warto być czujnym i świadomym sygnałów, które mogą sugerować konieczność konsultacji z lekarzem. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości warto umówić wizytę u kardiologa dziecięcego przyjmującego w Płocku, który przeprowadzi pełną diagnostykę.
- Obserwacja objawów – zwróć uwagę na duszność, zmęczenie podczas zabawy, sinienie ust, potliwość lub omdlenia.
- Dokładny wywiad rodzinny – jeśli w rodzinie występowały wady serca lub inne schorzenia układu krążenia, warto o tym poinformować lekarza.
- Systematyczne wizyty kontrolne – nawet jeśli dziecko nie wykazuje objawów, regularne wizyty u pediatry pozwalają na wczesne wykrycie ewentualnych nieprawidłowości.
- Zachęcanie do zdrowych nawyków – aktywność fizyczna, zdrowa dieta i sen są filarami zdrowego rozwoju serca dziecka.
Szmery serca i inne zjawiska osłuchowe w okolicy serca u dzieci to często niegroźne objawy, ale wymagają dokładnej oceny przez lekarza. Konsultacja u kardiologa dziecięcego w Płocku pozwala rozwiać wątpliwości, postawić diagnozę i wdrożyć ewentualne leczenie. Pamiętajmy, że zdrowie serca dziecka to inwestycja w jego przyszłość.